W poprzednim artykule omówione zostały kwestie dotyczące upadłości konsumenckiej takie, jak: kto i kiedy może złożyć taki wniosek, jaki sąd jest właściwy i ile kosztuje złożenie wniosku, a także co musi zawierać prawidłowo wypełniony wniosek i jakie dokumenty warto do niego załączyć. Dzisiaj skupię się na samym postępowaniu i tym, jakie skutki dla ogłaszającego wywiera upadłość konsumencka.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości – co zawiera?
Sprawy z zakresu upadłości konsumenckiej rozpoznaje sąd w składzie jednego sędziego. Jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie uwzględniony, wydawane jest postanowienie zawierające m.in.:
- dane dłużnika (imię, nazwisko, PESEL i NIP, jeśli go posiada),
- określenie, że upadły jest osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej,
- wezwanie wierzycieli upadłego do zgłoszenia wierzytelności syndykowi,
- wezwanie osób, którym przysługują prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości upadłego, jeśli nie zostały ujawnione w księdze wieczystej, do zgłaszania ich syndykowi,
- wyznaczenie syndyka.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej doręcza się również syndykowi oraz powiadamia się właściwą izbę administracji skarbowej i właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości – co dalej?
Po wydaniu postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej, podejmowane są kolejne kroki:
- określenie wierzytelności i wierzycieli upadłego,
- właściwe postępowanie upadłościowe, czyli likwidacja majątku,
- ustalenie planu spłaty wierzycieli,
- umorzenie wierzytelności.
Ogłoszenie upadłości pociąga za sobą wiele doniosłych skutków, jak choćby wygaśnięcie pewnych umów, których upadły był stroną (np. umowa zlecenia, w której upadły jest dającym zlecenie) czy powstanie z mocy prawa rozdzielności majątkowej między małżonkami. Co więcej, wszelkiego rodzaju postępowania dotyczące majątku składającego się na masę upadłości, toczą się nie przeciwko upadłemu, a wyznaczonemu syndykowi. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości wywiera skutki także w zakresie spadkobrania – jeśli upadły zostanie powołany do spadku, który zostanie otwarty po ogłoszeniu przez niego upadłości, a upadły nie złożył oświadczenia co do jego przyjęcia lub odrzucenia, spadek wchodzi do masy upadłości.
Ustalenie wierzycieli – jak wygląda?
Na tym etapie postępowania upadłościowego, sąd wyznacza wierzycielom upadłego określony termin na zgłoszenie swoich wierzytelności. Wyznaczony do sprawy syndyk sporządza listę wierzytelności, zatwierdzaną następnie przez sędziego-komisarza. Ta część postępowania może być wydłużona, a to dlatego, iż po ogłoszeniu listy wierzytelności w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (a przed jej zatwierdzeniem), uprawnione osoby będą mogły wnieść sprzeciw do sędziego-komisarza, a następnie nawet zażalenie do sądu upadłościowego. Dopiero gdy minie termin na wniesienie takich środków odwoławczych albo zostaną one ostatecznie rozpoznane, możliwe jest zatwierdzenie listy wierzytelności.
Co istotne, z dniem ogłoszenia upadłości wszelkie zobowiązania upadłego, których termin płatności jeszcze nie nadszedł, stają się wymagalne.
Likwidacja majątku – na czym polega?
Z dniem ogłoszenia upadłości majątek dłużnika wchodzi do masy upadłości.
W jej skład wchodzą nie tylko rzeczy upadłego, ale również przysługujące mu prawa. Na masę upadłości składa się zarówno majątek upadłego w dniu ogłoszenia upadłości, jak i ten nabyty przez niego już w toku postępowania. Prawo upadłościowe przewiduje jednak oczywiście pewne wyłączenia w tym zakresie – w skład masy upadłości nie wchodzi choćby mienie wyłączone od egzekucji na podstawie przepisów k.p.c.
Masę upadłości obejmuje syndyk, dokonuje jej zabezpieczenia, a następnie spienięża wszystkie jej składniki. Jednocześnie upadły traci możliwość zarządzania i korzystania z tego, co składa się na masę upadłości.
Na tym etapie wszelkie postępowania egzekucyjne przeciwko upadłemu ulegają zawieszeniu, a następnie umorzeniu.
Jak wygląda ustalenie planu spłaty wierzycieli?
Po spieniężeniu masy upadłości, syndyk przystępuje do zaspokojenia wierzycieli i przedstawia sędziemu-komisarzowi plan spłaty wierzycieli lub informację o istnieniu przesłanek powodujących np. odmowę sporządzenia takiego planu. Wówczas, sąd albo ustala plan spłaty wierzycieli, albo umarza zobowiązania upadłego bez ustalania takiego planu.
W postanowieniu o planie spłaty dokonuje się:
- wymienienia wierzycieli uczestniczących w planie spłaty,
- podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli, jeśli w toku postępowania zgromadzono takie fundusze,
- ustalenia, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,
- określenia, w jakim zakresie i okresie (nie dłuższym niż 36 miesięcy) upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Po wykonaniu przez upadłego ww. obowiązków, sąd postanawia o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.
Na koniec warto jeszcze dodać, iż umorzeniu nie podlegają zobowiązania:
- o charakterze alimentacyjnym,
- wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
- do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie,
- do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem
- których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Upadłość konsumencka – podsumowanie
Procedura ogłoszenia upadłości konsumenckiej należy do stosunkowo skomplikowanych i wymagających rzetelnej, pogłębionej analizy. Prawo upadłościowe w tym zakresie zawiera wiele niuansów, wyłączeń i wyjątków. Aby we właściwy sposób przeprowadzić postępowanie w przedmiocie upadłości konsumenckiej i doprowadzić do oddłużenia, warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości – co zawiera?
Sprawy z zakresu upadłości konsumenckiej rozpoznaje sąd w składzie jednego sędziego. Jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie uwzględniony, wydawane jest postanowienie zawierające m.in.:
- dane dłużnika (imię, nazwisko, PESEL i NIP, jeśli go posiada),
- określenie, że upadły jest osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej,
- wezwanie wierzycieli upadłego do zgłoszenia wierzytelności syndykowi,
- wezwanie osób, którym przysługują prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości upadłego, jeśli nie zostały ujawnione w księdze wieczystej, do zgłaszania ich syndykowi,
- wyznaczenie syndyka.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej doręcza się również syndykowi oraz powiadamia się właściwą izbę administracji skarbowej i właściwy oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości – co dalej?
Po wydaniu postanowienia w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej, podejmowane są kolejne kroki:
- określenie wierzytelności i wierzycieli upadłego,
- właściwe postępowanie upadłościowe, czyli likwidacja majątku,
- ustalenie planu spłaty wierzycieli,
- umorzenie wierzytelności.
Ogłoszenie upadłości pociąga za sobą wiele doniosłych skutków, jak choćby wygaśnięcie pewnych umów, których upadły był stroną (np. umowa zlecenia, w której upadły jest dającym zlecenie) czy powstanie z mocy prawa rozdzielności majątkowej między małżonkami. Co więcej, wszelkiego rodzaju postępowania dotyczące majątku składającego się na masę upadłości, toczą się nie przeciwko upadłemu, a wyznaczonemu syndykowi. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości wywiera skutki także w zakresie spadkobrania – jeśli upadły zostanie powołany do spadku, który zostanie otwarty po ogłoszeniu przez niego upadłości, a upadły nie złożył oświadczenia co do jego przyjęcia lub odrzucenia, spadek wchodzi do masy upadłości.
Ustalenie wierzycieli – jak wygląda?
Na tym etapie postępowania upadłościowego, sąd wyznacza wierzycielom upadłego określony termin na zgłoszenie swoich wierzytelności. Wyznaczony do sprawy syndyk sporządza listę wierzytelności, zatwierdzaną następnie przez sędziego-komisarza. Ta część postępowania może być wydłużona, a to dlatego, iż po ogłoszeniu listy wierzytelności w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (a przed jej zatwierdzeniem), uprawnione osoby będą mogły wnieść sprzeciw do sędziego-komisarza, a następnie nawet zażalenie do sądu upadłościowego. Dopiero gdy minie termin na wniesienie takich środków odwoławczych albo zostaną one ostatecznie rozpoznane, możliwe jest zatwierdzenie listy wierzytelności.
Co istotne, z dniem ogłoszenia upadłości wszelkie zobowiązania upadłego, których termin płatności jeszcze nie nadszedł, stają się wymagalne.
Likwidacja majątku – na czym polega?
Z dniem ogłoszenia upadłości majątek dłużnika wchodzi do masy upadłości.
W jej skład wchodzą nie tylko rzeczy upadłego, ale również przysługujące mu prawa. Na masę upadłości składa się zarówno majątek upadłego w dniu ogłoszenia upadłości, jak i ten nabyty przez niego już w toku postępowania. Prawo upadłościowe przewiduje jednak oczywiście pewne wyłączenia w tym zakresie – w skład masy upadłości nie wchodzi choćby mienie wyłączone od egzekucji na podstawie przepisów k.p.c.
Masę upadłości obejmuje syndyk, dokonuje jej zabezpieczenia, a następnie spienięża wszystkie jej składniki. Jednocześnie upadły traci możliwość zarządzania i korzystania z tego, co składa się na masę upadłości.
Na tym etapie wszelkie postępowania egzekucyjne przeciwko upadłemu ulegają zawieszeniu, a następnie umorzeniu.
Jak wygląda ustalenie planu spłaty wierzycieli?
Po spieniężeniu masy upadłości, syndyk przystępuje do zaspokojenia wierzycieli i przedstawia sędziemu-komisarzowi plan spłaty wierzycieli lub informację o istnieniu przesłanek powodujących np. odmowę sporządzenia takiego planu. Wówczas, sąd albo ustala plan spłaty wierzycieli, albo umarza zobowiązania upadłego bez ustalania takiego planu.
W postanowieniu o planie spłaty dokonuje się:
- wymienienia wierzycieli uczestniczących w planie spłaty,
- podziału funduszy masy upadłości pomiędzy wierzycieli, jeśli w toku postępowania zgromadzono takie fundusze,
- ustalenia, czy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,
- określenia, w jakim zakresie i okresie (nie dłuższym niż 36 miesięcy) upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Po wykonaniu przez upadłego ww. obowiązków, sąd postanawia o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.
Na koniec warto jeszcze dodać, iż umorzeniu nie podlegają zobowiązania:
- o charakterze alimentacyjnym,
- wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
- do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
- do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie,
- do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem
- których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Upadłość konsumencka – podsumowanie
Procedura ogłoszenia upadłości konsumenckiej należy do stosunkowo skomplikowanych i wymagających rzetelnej, pogłębionej analizy. Prawo upadłościowe w tym zakresie zawiera wiele niuansów, wyłączeń i wyjątków. Aby we właściwy sposób przeprowadzić postępowanie w przedmiocie upadłości konsumenckiej i doprowadzić do oddłużenia, warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.